جزوه آزمایشگاه شیمی فیزیک ۱: تعیین ثابت تعادل واکنش استری شدن

نام آزمایش : تعیین ثابت تعادل واکنش استری شدن

ابزار و مواد لازم : بطری ( ۴ عدد ) ، سود ۱مولار ، اسید کلریدریک ۳ نرمال ، اتانول ، استیک اسید  ، اتیل استات ، آب مقطر ، شناساگر فنل فتالئین

هدف : می خواهیم از طریق این آزمایش ثابت کنیم با توجه به اینکه ثابت تعادل ، مستقل از مسیر طی شده برای انجام آزمایش است و واکنش استری شدن را هم از طرف مواد اولیه و هم از طرف محصولات می توان بررسی کرد .

تعادل های شیمیایی :

در یک دید کلی ، تمام فرآیندها برگشت پذیر میباشند ، یعنی در هر دو جهت توانایی انجام فرآیند وجود دارد . ولی اینکه میزان این توانایی در کدام سمت چقدر باشد تعیین کننده است . چون فرآیند در دو جهت میتواند برقرار باشد پس همواره سیستم بعد از شروع به انجام یک فرآیند ، در نهایت به حالتی میرسد که این توانایی در هر دو سمت برابر شده و سیستم به یک حالت تعادل برسد.

تعادل در لغت به معنی عدم تغییر و تحول میباشد و سیستمی که در حالت تعادل قرار دارد ، تغییر و تحولی در خواص آن مشاهده نمیشود . با اینکه تحول همچنان وجود دارد ولی چون در هر دو جهت میباشد ، بنابراین تغییر کلی وجود نخواهد داشت و بعبارت دیگر تعادل شیمیایی ، یک حالت پویا میباشد .

برای مثال تعادل زیر را در نظر می گیریم:

ثابت تعادل برای واکنش تعادلی فوق چنین خواهد بود:

برای واکنش های همگن در فاز مایع ، به جای فشار میتوان از غلظت اجزای شرکت کننده در واکنش استفاده کرد .

ثابت بودن نسبت ، میتواند معیاری از پیشرفت واکنش باشد چرا که تغییرات غلظت های اجزا در حال تعادل ، و تغییر  نشان دهنده ی این است که در حال تعادل میزان مواد اولیه زیاد است یا مواد محصول . با پی بردن به این مطلب میتوان در مورد پیشرفت واکنش نظر داد . ثابت  را ثابت تعادل واکنش می نامند . مقدار وابسته به دما بودند با تغییر دما ، تغییر میکند .