نام آزمایش : تعیین درجه واکنش یدور پتاسیم با پرسلفات پتاسیم

هدف آزمایش : استفاده از روش سرعت های ابتدائی برای تعیین درجه واکنش

ابزار و وسایل لازم : تیوسلفات  ، یدور پتاسیم  ، استیک اسید  ، پر سلفات  ، چسب نشاسته تازه ، کرونومتر

تئوری

نتیجه آزمایش های مربوط به اندازه گیری سرعت واکنش ها مشاهداتی است که بستگی به دما و ترکیب نسبی مخلوط واکنش دارد . مقدار جسم تولید شده یا از بین رفته در واحد زمان و واحد حجم برحسب مولکول گرم در لیتر سرعت واکنش نام دارد . پس سرعت واکنش عبارت است از تعداد مول های از بین رفته یکی از اجسام اولیه در واحد زمان .

در رابطه فوق اگر گونه  جزء مواد موثر باشد چون در اثر گذشت زمان مقداری از آن مصرف میشود (مقدار آن کم می شود ) لذا رابطه یک علامت منفی خواهد داشت . اما اگر گونه  جزء مواد محصول باشدچون در اثر گذشت زمان مقداری از آن تولید می شود لذا رابطه علامتش مثبت خواهد بود .

اغلب دیده می شود که سرعت اندازه گیری شده متناسب با توانی از غلظت های واکنش دهنده ها است ، پس می توان چنین نتیجه گرفت که سرعت واکنشی مثل  متناسب با غلظت  می باشد . یعنی رابطه سرعت چنین خواهد بود :

در رابطه فوق ثابت سرعت نامیده می شود و مستقل از غلظت ها است . ولی به دما بستگی دارد . این معادله که بطور تجربی بدست می آید ، قانون سرعت نام دارد .

در رابطه فوق توان های  مرتبه های واکنش نسبت به هستند . مرتبه واکنش نسبت به یک جزء سازنده ، توانی است که غلظت آن جزء‌ سازنده در قانون سرعت به آن توان می رسد و مرتبه کلی واکنش از مجموع مرتبه ها بدست می آید . مرتبه واکنش حتما لازم نیست عددی صحیح باشد . مثلاً بیشتر واکنش های فاز گازی مرتبه غیر صحیح دارند .

اگر مرتبه واکنش نسبت به یک گونه صفر باشد نشان دهنده این است که غلظت این گونه تأثیری در سرعت واکنش ندارد یا بعبارت دیگر سرعت واکنش مستقل از غلظت این گونه است . مثلا در رابطه گفته شده اگر مرتبه واکنش نسبت به گونه  صفر باشد با توجه به اینکه هر مقداری به توان صفر برسد مساوی یک خواهد شد ، لذا سرعت واکنش مستقل از غلظت گونه  خواهد بود . همچنین وجود مرتبه منفی برای یک جزء نشان دهنده این است که افزایش غلظت آن جزء تأثیر عکس در مقدار سرعت دارد ، یعنی با افزایش غلظت آن گونه سرعت واکنش کاهش خواهد یافت . در رابطه مذکور اگر فرض کنیم مرتبه واکنش نسبت به گونه  یک مقدار منفی است ، چون این گونه به توان یک عدد منفی خواهد رسید لذا باعث خواهد شد تا مقدار عددی سرعت کاهش یابد .